GUAM EHDI GUAM EARLY HEARING DETECTION & INTERVENTION Prokramen Chekin Rongorong ren Upwufé Met chekin rongorong ren upwufé? Chekin rongorong ren upwufé a esinna mwonukóón mei seningepin. Seningepin ewe nikinik a osokkano an mwonukóón repwe rong ngiingi. Eisini noumw tokterin safei/tokterin chekin rongorong pworousen chekin rongorong faniten noumw we mwonukóón. Inet epwe fis chekin rongorong ren upwufé? Chekin rongorong ren upwufé a fis murin chek an noumw we semirit upwutiw, me mwen an epwe no ngeni imw. Pwata epwe wor chek? Unusen auchea chekin rongorong ren upwufé. Kaeon fos a chek pwopwuta seni nekukkunur. Iei ei longolongun kaeo ren mettoch meinisin. Ika upwufé ra seningepin nge ra muttir chek, ra tongeni pwan angei ekkoch aninnis an epwe echchuwono kokon fos, kapas, me fatanechun rongorong. Pekin aninnisin ekisano mangen pwenuwetan kaeo epwe pwopwuta me mwen an noumw we mwonukóón epwe wonuw maraman. * Ukukun 3 - 6 me non 1,000 upwufé mei wor ar osukosuken rongorong. * Nap seni 95 persenin upwufé mei seningepin semer me iner mei ééch ar rongorong. * Seningepin sise kuna ren mesach; ese pwá ren omw epeinew seningen noumw we upwufé . * Nap ngeni upwufé mei seningepin sise kuna óóch esissin ika nikinik. Ifa usun angangen chekin rong? * Ew kukkurun nenien rong me nenien fos epwe ketikinong non seningen ewe mwonukóón, sia ettiki, iwe ina met a aiti ngeni kich. * Chekin rongorong ra men muttir, ese efeiengaw, ese pwan metek/cheúch. * Ekkoch mwonukóón re kan fen annut fansoun chekin rongorong. * Chekin rongorong a chek wes non 10 minich. * Fan ekkoch upwufé ra chek nap seni fan ew. * Kopwe sinei pwungun ewe chekin rongorong me mwen omw kopwe tou seni pioing. Epwe Ifa Ika Nei We Upwufé ese Passini Ewe Chekin Rongorong? Ika noumw we upwufé ese passini ewe chek, mi auchchea kopwe uwei ngeni an apointmen an epwe chek ren ewe chon sinenapei chekin rongorong. Iei chek met kopwe sinei ren ika noumw we mei seningepin. Ewe chek epwe fis me mwen noumw we epwe unungát maraman. Ika noumw we mwonukóón ese passini ewe ewin chekin rongorong, nge ouwa no seni ei fénu ngeni pwan ew, fansoun chek omw tori na ew fénu, muttir churi emen chon sinenapei usun checkin rongorong me mwen an noumw we mwonukóón epwe unung?t maraman. Anemwirin cheking rongorong epwe pwarata ika noumw we mwonukóón mei seningepin. Nge ika Neiwe Upwufe mei Passini ewe Cheking Rongorong? Upwufé mei passini ewe chek mei ééch ar rongorong. Nge, mei tufich pwe ekkoch upwufé mei ekis rong ra passini chekir inamwo ika ese unus ar tufichin rongorong. Ekkoch upwufé mei tongeni passini ewe chekin mesemwan, nge mwurin rese chiwen rongorong pwokiten semwmwen, safei, ika pwopwun mei newoto. Iwe, ika mwo noumw we upwufé a passini ewe chek, esinei ngeni noumw we tokterin rongorong ika tokterin safei ika mei wor met ka esinna me murin pwe a osukosuk an rongorong. Ika noumw we mwonukóón ese feri ekkoch kewe nikinik mei affat non ewe taropwen Tufichin Rongorong me Kapas (a nomw won peniemwan) ren ákkáwesewesen ewe ier I a nomw non, esinei ngeni noun noumw we mwonukóón tokter iwe féri an apointmen ren ewe tokterin rongorong an epwe pwan chek sefan. Seningepin ren mwonukóón ew osupwang sise kuna ina mine a auchchea sipwe áfánni ika mii napono iwe repwe muttir tesinir Chekin rongorong epwe eniwin ika noumw we semirit a paiking seningan fan ruwanu non ew ier, ika inet chek ka mefi pwe mei osukosuk an rongorong. Text in colored box: Taropwen Tufichin Rongorong me Kapas Noumw We Menukon epwe... Arun ruuw maraman * Epwe nuwokus ren chopw mei nuwemwong * Epwe fanafanano ren ngingi mei esinna * Apasa kewe osowa usun “ohh” Arun ruwanu maraman * Kutta ia ewe ngiingi e etto meia * Pwopwuta Nannan * Akurang me nukumuwonong chek an takir Arun wonuw maraman * Kunnungeni eia-ia e ekurangoto meia * Pwopwuta ne nikepuruw ngiingin fos * Apasa ngiingi usun “ba-ba” Arun tiuuw maraman * Nikeppuruw ngiingiin ekkoch ne fos * Weweiti “no-no” me “bye-bye” * Kunnu ngeni ngiingi ese neuwemong Arun 12 maraman * A tongeni ura “ma-ma, ika “da-da” * Eniwini pikesin urumwot nupwen sia ureni * Pépénu ngeni kéén me nikátikitik Text in colored box: Mi auchchea sipwe áfánni kaén fos me kapas ren mwonukóón. Ika ke nengeni pwe e mang, iwe kopwe waano noumw we mwonukóón pwe epwe chekin rongorong. Ian sia pwan tongeni chek ia? Ika epwe chommongono an noumw we epwe chek ika ka fen pwan mefi pwe mei osukosuk an rongorong, a tongeni pwan chek non ewe Guam Early Intervention System (GEIS) 300-5776/5816. Ekkoch Esinesin ren Seningepin Noumw we upwufé mei tongeni feiengaw ika kese afanni ewe senigepin ika mei fis ekkei: * En ika ewe chon tumwun men eani osukosukan. * Anewoon seningepin ren semirit non family. * Nomwono non nenien tumwun murin an upwutiw nap seni 5 raan. * Kemoterepy. * Ekkoch paiking e fis me mwen ika mwurin neunew (chowan CMV, bacterial, me viral meningitis). * Ekkoch mettoch men osukosuka an ewe semirit wan mefi. Ika ke mwochen fat ren an noumw semirit pekin rong me kapas, kopwe kekkeri ewe: Guam EHDI Project Center for Excellence in Developmental Disabilities Education, Research, & Service (Guam CEDDERS) University of Guam Office of Academic & Student Affairs UOG Station Mangilao, Guam 96923 Phone: 735-2466 TDD/TTY: 734-6531 Fax: 734-5709 Email: nenehearing@guamehdi.org Website: www.guamehdi.org This brochure was produced by the Guam Early Hearing Detection and Intervention (Guam EHDI) Project, with 100% funding support from the U.S. Department of Health & Human Services, Health Resources and Services Administration, Grant #H61MC00094, and facilitated by the University of Guam Center for Excellence in Developmental Disabilities Education, Research, & Service (Guam CEDDERS). Information for this brochure was obtained from The Hearing, Speech, & Deafness Center (www.hsdc.org) and The American Speech-Language-Hearing Association (www.asha.org). The University of Guam is an Equal Opportunity Employer and Provider.